بیان شبهه:
مصاديقي از شبهه از این قرار است:
«حضرت فاطمه زهرا رضي الله عنها با آن که درجه و رتبه‌اش از همه زنان عالم و شهدا برتر است، ولي رحلتش به صورت طبيعي بوده…»![1]
یا آنکه ادعا شده است: «آنچه امروز مطرح مي شود و يا نوشته مي شود مورد قبول ما نيست و طبق عقيده ما حضرت فاطمه (رضي الله عنها) در بستر خويش وفات نموده و کسي ايشان را به شهادت نرسانده است.»![2]
پاسخ شبهه:
شبهه کننده در پی اثبات این موضوع است که مرگ ايشان با دستگاه خلافت و متصديان آن ارتباط نداشته است. بنابراين اگر به نحوي اين ارتباط اثبات شود، ادعا هم منتفي مي‌شود.
در ابتدا مرگ زودهنگام دختر پيامبر صلی الله علیه و آله وسلم سؤال برانگيز می نماید. باید دانست این مرگ زودهنگام و در عنفوان جوانی به چه دلیل بوده است که از نظر مخالفین طبیعی می‌نماید؟ چگونه است که روایات اهل تسنن به ریزترین جزئیات زندگی شخصی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم و دیگر صحابه می پردازد، اما از صراحت در بیان علت مرگ تنها بازمانده او در هجده سالگی سرباز می زند؟ اصولا شبهه گر چه مرگی را مرگ طبیعی تعریف کرده و مدعی است که فاطمه زهرا سلام الله علیها به مرگ طبیعی از دنیا رفته؟ اگر ثابت شود که مرگ ایشان در اثر جراحات وارده در حوادثی که بعد از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله ایجاد شده آیا می‌توان این مرگ را طبیعی دانست؟ شواهدی در روایات عامه وجود دارد که می توان از آن ها غیرطبیعی بودن مرگ دختر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را ثابت کرد.
اول) در جریان سقط جنین زينب (دختر یا دخترخوانده پیامبر)، همسر ابوالعاص‌بن‌ربيع، با اينكه شش سال از واقعه سقط فرزندش (سقطي كه در اثر ترس يا سقوط ناشي از حمله كفار قريش براي او پيش آمده بود) در مسير هجرت گذشته بود و او هنوز آثار سقط را در هنگام مرگ مشاهده مي‌كرد، با این وجود علمای اهل سنت به او لقب شهیده دادند[3].
طبق نقل مورّخين، «هَـبّاربن اسود» در سال دوم هجري به زينب حمله کرد و او را به گونه‌اي ترساند که فرزندش را سقط نمود. زينب به خونريزي‌هاي ناپيوسته‌اي مبتلا شد و شش سال بعد، يعني در سال هشتم هجري از دنيا رفت[4]. پيامبر صلی الله علیه و آله وسلم نیز در ماجراي فتح مکّه ـ که در رمضان سال هشتم هجري به وقوع پيوست ـ خون «هَـبّار» را مباح دانستند.
ابو[يحيي] جعفر النقيب، اين ماجرا را مشابه ماجرای شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها مي‌بيند و مهاجمين را در برخورد با صدّيقه طاهره سلام الله علیها و سقط فرزند آن بانوي بزرگوار (حضرت محسن علیه السلام) همانند «هَـبّار» محکوم به مرگ مي‌نمايد؛ و مي‌گويد علّت درگذشتِ صدّيقه طاهره سلام الله علیها و زينب يکسان بوده و «سقط فرزندشان» در اثر ايجاد هراس و توليد وحشت توسّط مردان مهاجم مي‌باشد. ابراهيم بن سيار بصري معتزلي، ملقّب به نَظّام (متوفّاي 231) در اين ماجرا به صراحت مي‌گويد:
إنَّ عُمَرَ ضَرَبَ بَطْنَ فاطِمَةَ [سلام الله عليها] يوْمَ الْبَيعَةِ حَتّي ألْقَتْ الْجَنِينَ مِنْ بَطْنِها.
همانا عمر، فاطمه (سلام الله علیها) را در روز بيعت مضروب کرد آن‌چنان که وي، جنين را درشکم خود سقط نمود[5].
دوم) از لحاظ نقلی نیز علامه أبوالمعالي جويني كه استاد ذهبي است و ذهبي درباره او مي‌گويد:
الإمام المحدث الأوحد الأكمل فخر الإسلام.[6] روايتي از پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله وسلم آورده است که ایشان در آخرين لحظات زندگي‌اش به فاطمه سلام الله علیها نگاه كرد و فرمود:
فتكون أول من يلحقني من أهل بيتي، فتقدم علي محزونة مكروبة مغمومة مغصوبة مقتولة[7].
تو اولين كسي هستي كه از أهل بيت من به من ملحق مي‌شوي، تو به من ملحق مي‌شوي در حالي‌كه محزون و مكروب و غمديده هستي و حقت غصب شده و کشته شده (شهيده) هستي.
جمع بندی: بر اساس این شواهد مرگ حضرت زهرا سلام الله علیها را نمی توان طبیعی قلمداد کرد و ایشان مقتوله بوده و شهیده محسوب می گردند.[8]
————————————————————————————-
[1] – توضيحي درباره چاپ مقاله «فاطمه زهرا از ولادت تا افسانه شهادت»، مندرج در فصلنامه نداي اسلام (زير نظر حوزه دارالعلوم زاهدان)، شماره 7، ص 3 .
[2] – فرازهایی از خطبه های نماز جمعه مولوي عبدالحميد، امام جمعه اهل تسنّن زاهدان،به تاريخ 2/6/1380 مندرج در فصلنامه نداي اسلام، شماره 6، ص 70.
[3]– وَذَكَرَ حَمَّادِ بْنِ سَلَمَةَ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ أَنَّهَا لَمَّا هَاجَرَتْ دَفَعَهَا رَجُلٌ فَوَقَعَتْ عَلَى صَخْرَةٍ فَأَسْقَطَتْ حَمْلَهَا، ثُمَّ لَمْ تَزَلْ وَجِعَةً حتَّى مَاتَتْ.، فَكَانُوا يَرَوْنَهَا مَاتَتْ شَهِيدَةً
البداية و النهايه، ابن‌کثير، المحقق: علي شيري، ناشر: دار إحياء التراث العربي،الطبعة: الأولى 1408، هـ ، ج5، ص329.
[4] – الاستيعاب في معرفة الأصحاب، ابن‌عبد البر ، محقق: علي محمد البجاوي، ناشر: دار الجيل، بيروت، الطبعة: الأولى، 1412 هـ – 1992 م، عدد الأجزاء: 4، ج 4، ص 1536.
[5] – علمای عامه این عقیده را از قول نظّام نقل کرده اند:
الوافی بالوفیات، صفدی، محقق: أحمد الأرناؤوط وتركي مصطفى، ناشر: دار إحياء التراث بيروت، عام النشر:1420هـ- 2000م، عدد الأجزاء: 29، ج6،ص 15.
الفَرْقُ بين الفِرَق، عبد القادر بن طاهر بغدادي ، ناشر: دار الآفاق الجديدة بيروت، الطبعة: الثانية، ، 1977 ص 133.
الملل و النحل، شهرستانی، ناشر: الشريف الرضي، قم1364ش، چاپ: سوم تحقيق محمد بدران، ص 71.
المواعظ والاعتبار بذكر الخطط والآثار، مقریزی، ناشر: دار الكتب العلمية، بيروت، الطبعة: الأولى، 1418 هـ، عدد الأجزاء: 4، ج4،ص171.
[6] – سير أعلام النبلاء ، ذهبی، ناشر: دار الحديث- القاهرة، الطبعة: 1427هـ-2006م، عدد الأجزاء: 18 ج1، ص25.
تذكرة الحفاظ ، ذهبي، ناشر: دار الكتب العلمية بيروت-لبنان، الطبعة: الأولى، 1419هـ- 1998م، عدد الأجزاء: 4 ، ج 4، ص 199.
[7] – فرائد السمطين، جوینی، ناشر موسسه المحمودی، جلد 2، صفحه .35
[8] – در فایل پیوست می توانید مدارک بیشتری مربوط به هجوم و اثبات شهادت حضرت صدیقه غلیها سلام مشاهده کنید.