طبق آیه قرآن انتخاب جانشین پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) توسط شوراست!

پاسخ شبهه:

اولاً: آنچه که اعتقاد ماست پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم امام بعد از خود را مشخص نمی کند، بلکه انتصاب وصی و خلیفه و امام بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم فقط بر عهده خداست:

(وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِن ذُرِّيَّتِي قَالَ لاَ يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ)(بقره/124)

و چون ابراهيم را پروردگارش با كلماتى بيازمود و وى آن همه را به انجام رسانيد [خدا به او] فرمود من تو را پيشواى مردم قرار دادم [ابراهيم] پرسيد از دودمانم [چطور] فرمود پيمان من به بيدادگران نمى‏رسد.

(يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ)(مائده/67)

اى پيامبر آنچه از جانب پروردگارت به سوى تو نازل شده ابلاغ كن و اگر نكنى پيامش را نرسانده‏اى و خدا تو را از [گزند] مردم نگاه مى‏دارد آرى خدا گروه كافران را هدايت نمى‏كند.

شاهد دیگر این مدعا که در کتب عامه هم نیز نقل شده اینست که:

•  پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم هنگامی‌که در مکه بود، گاه به سراغ قبایل عرب می‌رفت و آنها را به اسلام دعوت می‌نمود. از جمله با قبیله بنی‌عامر گفتگو نمود. یکی از بزرگان آنان به نام بحیره بن فراس گفت: «اگر ما با شما بیعت کنیم و دعوت شما را بپذیریم، و خدا شما را بر دشمنانت پیروز گرداند، قول می‌دهی که جانشینی تو از آن ما باشد؟» پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم فرمود: «اَلْاَمْرُ لِلَّهِ (اِلَی اللَّهِ) یَضَعُهُ حَیْثُ یَشاءُ؛ این امر مربوط به خدا است و آن را هرجا بخواهد قرار می‌دهد.»^[1]

ثانیاً: باید از شبهه کننده پرسید انتخاب امام بعد از پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم امر الهی و دینی است یا خیر؟

الف-اگر امر الهی و دینی نیست که دیگر ایرادی بر پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم نیست و ایشان بنا بر صلاحدید خود این کار را انجام داده اند، و شبهه کننده نمی تواند امر غیر الهی و دینی را با قرآن زیر سوال ببرد.

ب-حال اگر این انتخاب الهی و دینی است، طبق نص صریح آیات قران پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم جز وحی انجام نمی دهد^[2] و حتماً انتخاب امیرالمومنین علیه السلام بعد از خود به دستور و فرمان الهی بوده است و ایرادی وارد نیست.

ثالثاً: آیا آیه (و امرهم شوری بینهم) به ما اجازه می دهد در تمام امور الهی و دینی با هم مشورت کنیم؟ اگر اینچنین است که باید در همه امور مذهبی این کار را کرد، مثلاً مسلمین دور هم جمع شده و مشورت نمایند که نماز صبح را چند رکعت بخوانند!!!!! آیا شبهه کننده چنین نظری دارد؟!!!! پس مشخص است این آیه به ما اجازه مشورت و دخالت در تمام امور دینی را نمی دهد و آنچنان که گفتیم امامت هم که نصب الهی است با مشورت مسلمین صورت نمی گیرد. آنچنان که قرآن هم تصریح دارد اموری که از جانب خدا فرمان داده شده است دیگر مومنین اجازه دخالت و اظهار نظر را در آن ندارند، پس آیه شوری به غیر از امور الهی و دینی است:

(وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَن يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَمَن يَعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلَالًا مُّبِينًا)(احزاب/36)

و هيچ مرد و زن مؤمنى را نرسد كه چون خدا و فرستاده‏اش به كارى فرمان دهند براى آنان در كارشان اختيارى باشد و هر كس خدا و فرستاده‏اش را نافرمانى كند قطعا دچار گمراهى آشكارى گرديده است.

——————————————————————

[1] – سیره نبویه، ابن هشام، تحقيق: مصطفى السقا وإبراهيم الأبياري وعبد الحفيظ الشلبي، الناشر: شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابي الحلبي وأولاده بمصر، الطبعة: الثانية، 1375هـ – 1955 م، عدد الأجزاء: 2، ج1، ص425.

سیره حلبیه، نورالدین حلبی،  الناشر: دار الكتب العلمية – بيروت، الطبعة: الثانية – 1427هـ، عدد الأجزاء: 3، ج2، ص4.

الثقات، ابن حبان، الناشر: دائرة المعارف العثمانية بحيدر آباد الدكن الهند، الطبعة: الأولى، 1393 ه‌ = 1973، عدد الأجزاء: 9، ج1، ص90.

البدایه و النهایه، ابن کثیر، الناشر: دار الفكر، عام النشر: 1407 هـ – 1986 م، عدد الأجزاء: 15، ج3، ص139.

[2] – (وَمَا يَنطِقُ عَنِ الْهَوَى* إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَی) (نجم/3و4)